گزارش برگزاری چهارمین روز مدرسه اقتصاد اسلامی در وزارت امور اقتصادی و دارایی

ادامۀ فعالیت‌های مدرسه تابستانه اقتصاد اسلامی با سفر یک روزۀ شرکت‌کنندگان به شهر تهران و حضور اساتید در وزارت امور اقتصادی در روز سه‌شنبه ٢۴ مرداد ١۴٠٢، همراه شد. در ابتدای برنامه دکتر اشکان هراتی، رئیس ادارۀ اجرایی تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی در وزارت امور اقتصادی و دارایی، به بیان دیدگاه‌های خود در خصوص «نظام مالیاتی هوشمند و عدالت‌محور» پرداختند.

در ادامه، ارائۀ دکتر مرتضی فرهادی، استادتمام علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، با موضوع «آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا می‌کرد؛ یاریگری در میراث اقتصاد ایران» آغاز شد. دکتر فرهادی در این سخنرانی با اشاره به مهم‌ترین آثار خود یعنی «واره» -  «صنعت بر فراز سنت یا در برابر آن» و «انسان‌شناسی یاریگری»، مهم‌ترین بیماریِ اقتصاد ایران را، اقتصاد بادآورده دانست و گفت: «اقتصاد بادآورده، اقتصادی‌ست که به جای ساخته‌شدن با تولید، با استفاده از رانت و سفته‌بازی و اختلاس و فروش نفت و محیط‌زیست به دست می‌آید که چنین وضعی ثمره‌ای جز ایجاد اختلاف طبقاتی شدید در جامعه و ایجاد حاشیه‌نشینی و آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ندارد.» ایشان در ادامه تنها راه رسیدن به توسعۀ پایدار را در شناخت سنت و اقلیم گذشتۀ خودمان دانستند و افزودند: «باید اقتصاد غرب را از گذشته تا امروز مطالعه و بررسی کرد تا از علم نبودنِ آن، آگاه شد. اقتصاد غربی نوعی ایدئولوژی‌ست که برای چهارصد سال نظام سوداگری و استعماری را در جهان حاکم کرده است.»

پرفسور مسعود درخشان، استادتمام اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، سخنران دیگر چهارمین روز مدرسه اقتصاد اسلامی بود. ایشان موضوع خود را «انقلاب بانکداری: مهم‌ترین اقدام برای پیشرفت اقتصادی و حذف ربا» انتخاب کرده بودند. ایشان در این ارائه با تبیین دو مفهوم خلق پول و اضافه برداشت بانکی، نشان دادند که چگونه ساختاری بانکداری کنونی ایران و تعدد بانک‌های خصوصی و دولتی، با دو ابزار خلق پول و اضافه برداشت مانعی در راه پیشرفت اقتصادی و مهار تورم ایجاد می‌کنند. ایشان برای حل این مشکل، استقلال و نظارت بانک مرکزی را کافی ندانسته و چاره را تنها در نبود بانکداری خصوصی و ازبین‌بردن تعدد بانک‌های دولتی و تأسیس یک بانک رسمی دولتی دانستند.